ਬਾਂਦਰ
Bandar
ਜਾਣ-ਪਛਾਣ: ਬਾਂਦਰ ਇੱਕ ਜੰਗਲੀ ਜਾਨਵਰ ਹੈ। ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਏਸ਼ੀਆ, ਅਫਰੀਕਾ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਮਹਾਂਦੀਪਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਵਰਣਨ: ਇਸ ਦੀਆਂ ਚਾਰ ਲੱਤਾਂ ਹਨ। ਇਹ ਚਾਰਾਂ ‘ਤੇ ਚੱਲਦਾ ਹੈ ਪਰ ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਪਿਛਲੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ‘ਤੇ ਖੜ੍ਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੱਥਾਂ ਵਾਂਗ ਅਗਲੇ ਪੈਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਬਾਂਦਰ ਸ਼ਕਲ ਅਤੇ ਦਿੱਖ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਆਦਮੀ ਵਰਗਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਪੈਰ, ਸਿਰ, ਅੱਖਾਂ, ਪਲਕਾਂ, ਦੰਦ ਅਤੇ ਬੁੱਲ੍ਹ ਮਨੁੱਖ ਵਰਗੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੀਆਂ ਉਂਗਲਾਂ ਅਤੇ ਪੈਰਾਂ ਦੀਆਂ ਉਂਗਲਾਂ ਆਦਮੀ ਵਾਂਗ ਹਨ। ਇਸ ਦਾ ਸਰੀਰ ਵਾਲਾਂ ਨਾਲ ਢੱਕਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਚਿਹਰੇ ਅਤੇ ਹਥੇਲੀਆਂ ‘ਤੇ ਇਕ ਵੀ ਵਾਲ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਲੰਮੀ ਪੂਛ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਬਾਂਦਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ। ਕਾਲੇ ਚਿਹਰੇ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਲਾਲ ਚਿਹਰੇ ਵਾਲੇ ਬਾਂਦਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਦੇਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਭੋਜਨ: ਬਾਂਦਰ ਰੁੱਖਾਂ ਦੇ ਫਲਾਂ, ਜੜ੍ਹਾਂ ਅਤੇ ਪੱਤਿਆਂ ‘ਤੇ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਚੌਲ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਵੀ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਲਗਭਗ ਹਰ ਕਿਸਮ ਦੇ ਫਲ ਖਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਕੇਲੇ ਅਤੇ ਅੰਬਾਂ ਦਾ ਬਹੁਤ ਸ਼ੌਕੀਨ ਹੈ।
ਕੁਦਰਤ: ਬਾਂਦਰ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਬਾਂਦਰ ਇੱਕ ਬੁੱਧੀਮਾਨ ਜਾਨਵਰ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਰੁੱਖ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਦਰੱਖਤ ‘ਤੇ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਛਾਲ ਮਾਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਬਾਂਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਏਕਤਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਬਾਂਦਰ ਆਲ੍ਹਣੇ ਨਹੀਂ ਬਣਾ ਸਕਦੇ। ਬਾਂਦਰ ਅਸਾਨੀ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਮਾਲਕ ਦੇ ਆਗਿਆਕਾਰ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਬਾਂਦਰ ਚੰਚਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਉਪਯੋਗਤਾ: ਬਾਂਦਰ ਇੰਨਾ ਲਾਭਦਾਇਕ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਿੰਨਾ ਮਨੁੱਖ ਲਈ ਗਾਂ, ਬਿੱਲੀ ਜਾਂ ਕੁੱਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਅਕਸਰ ਸ਼ਰਾਰਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਕਰਤੱਬ ਦਿਖਾਉਣ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਗਰੀਬ ਲੋਕ ਬਾਂਦਰਾਂ ਨੂੰ ਕਰਤੱਬ ਦਿਖਾਉਣ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਹ ਆਪਣੀ ਰੋਟੀ ਕਮਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਸਿੱਟਾ: ਬਾਂਦਰ, ਮਨੁੱਖਾਂ ਵਾਂਗ, ਕੁਦਰਤ ਦਾ ਇੱਕ ਜੀਵ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਸਾਡੇ ਲਈ ਇੰਨਾ ਲਾਭਦਾਇਕ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਰ ਸਾਨੂੰ ਜੈਵਿਕ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਦੇ ਸੰਤੁਲਨ ਲਈ ਇਸ ਜੀਵ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।