ਆਫ਼ਤ ਪ੍ਰਬੰਧਨ
Disaster Management
ਸੰਕੇਤ ਬਿੰਦੂ – ਆਫ਼ਤ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲੋੜੀਂਦਾ – ਫਾਇਰ ਸਰਵਿਸ – ਬਹੁ ਮੰਜ਼ਿਲਾ ਇਮਾਰਤਾਂ – ਭੁਚਾਲ ਦੇ ਮੈਨੂਅਲ
ਦਿੱਲੀ ਲਈ ਹੁਣ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰੀ ਆਫ਼ਤ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦਾ ਬਲੂਪ੍ਰਿੰਟ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜੋ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਬਹੁ ਮੰਜ਼ਿਲਾ ਇਮਾਰਤ ਮਹਾਂਨਗਰ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਤਬਾਹੀਆਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਦਿੱਲੀ ਭਰ ਵਿੱਚ ਫਾਇਰ ਸਟੇਸ਼ਨ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ, ਜਿੱਥੋਂ ਅੱਗ ਬੁਝਾਉਣ ਵਾਲੇ ਆਪਣੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਅੱਗ, ਭੂਚਾਲ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਕੁਦਰਤੀ ਆਫ਼ਤਾਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਤਿੰਨ ਤੋਂ ਪੰਜ ਮਿੰਟ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅੰਦਰ ਪਹੁੰਚ ਜਾਣਗੇ। ਦਿੱਲੀ ਫਾਇਰ ਸਰਵਿਸਿਜ਼ ਨੂੰ ਆਫ਼ਤ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਨੋਡਲ ਏਜੰਸੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਮਾਸਟਰ ਪਲਾਨ 2021 ਦੇ ਤਹਿਤ ਫਾਇਰ ਸਰਵਿਸ ਸੈਂਟਰਾਂ ਦਾ ਵੱਡਾ ਨੈੱਟਵਰਕ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦੀ ਇਕ ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਆਬਾਦੀ ਲਈ ਸਿਰਫ 36 ਅੱਗ ਬੁਝਾ ਵਾਲੇ ਕੇਂਦਰ ਹਨ। ਪਹਿਲੇ ਪੜਾਅ ਵਿਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਤੋਂ ਚਾਰ ਗੁਣਾ ਵਿਚਾਰਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਫਾਇਰ ਬ੍ਰਿਗੇਡ ਵੀ ਬਣਨਗੀਆਂ। ਮਾਸਟਰ ਪਲਾਨ ਦੇ ਤਹਿਤ ਤਿੰਨ ਤੋਂ ਚਾਰ ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਫਾਇਰ ਪੋਸਟ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਅਤੇ ਪੰਜ ਤੋਂ ਸੱਤ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਫਾਇਰ ਸਟੇਸ਼ਨ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਹ ਸੇਵਾ ਨਵੇਂ ਆਧੁਨਿਕ ਉਪਕਰਣਾਂ ਨਾਲ ਲੈਸ ਹੋਵੇਗੀ। ਨੇੜ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਬਹੁ ਮੰਜ਼ਿਲਾ ਇਮਾਰਤਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਉੱਤੇ ਵੀ ਵਿਚਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਬਹੁ ਮੰਜ਼ਿਲਾ ਇਮਾਰਤਾਂ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਨੂੰ ਭੂਚਾਲ ਵਿਰੋਧੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸਖਤ ਨਿਯਮ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਨ, ਪਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਅਤੇ ਅਜਿਹੀਆਂ ਆਫ਼ਤਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਖੇਤਰਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਲਈ ਪੂਰੀ ਦਿੱਲੀ ਦਾ ਸਰਵੇਖਣ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਨਿਰਮਾਣ ਨਿਯਮਾਂ ਤਹਿਤ ਨਵੀਂ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਲਾਜ਼ਮੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਕਿਸੇ ਵੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹਿਰੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਬਲੁ ਪ੍ਰਿੰਟ ਤਿਆਰ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਸਬੰਧਤ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੂੰ ਅੱਗ ਤੇ ਕਾਬੂ ਪਾਉਣ ਦੇ ਉਪਾਵਾਂ ਲਈ ਫਾਇਰ ਬ੍ਰਿਗੇਡ ਤੋਂ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਲੈਣੀ ਪਏਗੀ। ਭਾਰਤੀ ਭੁਚਾਲ ਜ਼ੋਨ ਦੇ ਨਕਸ਼ੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਦਿੱਲੀ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਜ਼ੋਨ-ਚਾਰ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਖਤਰਨਾਕ ਜ਼ੋਨ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਅਨੁਸਾਰ ਰਾਜਧਾਨੀ ਵਿੱਚ 5.5 ਤੋਂ 6.7 ਰਿਕਟਰ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਭੁਚਾਲ ਆਏ ਹਨ। ਇਸ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ, ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਭਵਨ ਕੋਡ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਢਾਂਚਿਆਂ ਦੀ ਮੁੜ ਮੁਰੰਮਤ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਖਤਰੇ ਦੀ ਪਛਾਣ ਦੇ ਅਧਾਰ ‘ਤੇ, ਮਿੱਟੀ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ, ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ, ਖੇਤਰ ਦੀਆਂ ਭੂ-ਰੂਪ ਵਿਗਿਆਨਕ ਸਥਿਤੀਆਂ, ਦਿੱਲੀ ਵਿਚ ਭੂਮੀ ਵਰਤੋਂ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਮੁਲਾਂਕਣ ਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
