ਟਾਈਗਰ
Tigre
ਜਾਣ-ਪਛਾਣ: ਬਾਘ ਇੱਕ ਸੁੰਦਰ, ਖੂਬਸੂਰਤ ਅਤੇ ਖਤਰਨਾਕ ਜੰਗਲੀ ਜਾਨਵਰ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦੀ ਵਿਸ਼ਾਲ ਬਿੱਲੀ ਹੈ। ਇਹ ਬਿੱਲੀ ਤੋਂ ਸਿਰਫ਼ ਰੰਗ ਅਤੇ ਸ਼ਕਲ ਵਿੱਚ ਵੱਖਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬਾਘ ਗਰਮ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਹੋਰ ਗਰਮ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਰੋਯਲ ਬੰਗਾਲ ਟਾਈਗਰ ਸਾਰੇ ਟਾਈਗਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹੈ। ਇਹ ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਸੁੰਦਰਬਨ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਵਰਣਨ: ਇਸ ਦੇ ਤਿੱਖੇ ਪੰਜੇ ਅਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਨੁਕੀਲੇ ਦੰਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਉਹ ਜਾਨਵਰ ਨੂਂ ਫਾੜ ਕੇ ਖਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਪੈਰਾਂ ਹੇਠੋਂ ਨਰਮ ਪੈਡ ਵਰਗੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੀ ਪਿੱਠ ਅਤੇ ਪਾਸਿਆਂ ‘ਤੇ ਭੂਰੇ ਵਾਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਲੱਤਾਂ ਅਤੇ ਪੇਟ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਚਿੱਟੇ ਵਾਲ। ਇਸ ਦੀ ਪੀਲੀ ਚਮੜੀ ਕਾਲੀਆਂ ਧਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਢਕੀ ਹੋਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਲੰਮੀ ਪੂਛ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵੱਡੀਆਂ ਅਤੇ ਚਮਕਦਾਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਹਨੇਰੇ ਵਿੱਚ ਦੇਖ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀਆਂ ਬਿੱਲੀਆਂ ਵਰਗੀਆਂ ਮੁੱਛਾਂ ਹੁੰਦੀਆ ਹਨ। ਇਹ ਲਗਭਗ ਸ਼ੇਰ ਜਿੰਨਾ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਸੁੰਦਰ ਅਤੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਜਾਨਵਰ ਹੈ।
ਭੋਜਨ: ਬਾਘ ਇੱਕ ਮਾਸਾਹਾਰੀ ਜਾਨਵਰ ਹੈ। ਇਹ ਗਾਵਾਂ, ਮੱਝਾਂ, ਬੱਕਰੀਆਂ, ਭੇਡਾਂ, ਹਿਰਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮਨੁੱਖ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਨਾਰਾਜ਼ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਇਹ ਖੂਨ ਦਾ ਬਹੁਤ ਸ਼ੌਕੀਨ ਹੈ। ਇਹ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਦਾ ਖੂਨ ਚੂਸਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਮਾਸ ਖਾਂਦਾ ਹੈ।
ਕੁਦਰਤ ਵਿੱਚ ਬਾਘ ਇੱਕ ਖਤਰਨਾਕ ਜਾਨਵਰ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ੇਰ ਨਾਲੋਂ ਤਾਕਤਵਰ ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਹੈ। ਇਹ ਰਾਤ ਨੂੰ ਦੇਖ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਇਹ ਦਿਨ ਵੇਲੇ ਸੌਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਸ਼ਿਕਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਬਾਘ ਜੰਗਲ ਵਿਚ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਘੁੰਮਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਚਾਨਕ ਆਪਣੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ‘ਤੇ ਗਰਜਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਗਾਂ ਜਾਂ ਮੱਝ ਨੂੰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਲੈ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਬਾਘ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਕਈ ਵਾਰ ਰਾਤ ਨੂੰ, ਇਹ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਘਰ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪਾਲਤੂ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਲੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਟਾਈਗਰ ਤੇਜ਼ ਧੁੱਪ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਇਹ ਸ਼ੇਰ ਵਾਂਗ ਮਹਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਰ ਬਹੁਤ ਚਲਾਕ ਅਤੇ ਭਿਆਨਕ ਹੈ। ਇਹ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਭੁੱਖੇ ਨਾ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਵੀ ਮਾਰਦਾ ਹੈ। ਟਾਈਗਰ ਇੱਕ ਚੰਗਾ ਤੈਰਾਕ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਇੱਕ ਚੰਗਾ ਚੜ੍ਹਨ ਵਾਲਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਬਾਘ ਇੱਕ ਬਾਰ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਬੱਚੇ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਬਾਗ਼ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ: ਬਾਘ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਮਨੁੱਖ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਇੱਕ ਖਤਰਨਾਕ ਕੰਮ ਹੈ। ਸ਼ਿਕਾਰ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਕਈ ਵਾਰ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਵੀ ਗੁਆ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਬਾਘਾਂ ਨੂੰ ਬੰਨ੍ਹਿਆ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਸਿਰਫ਼ ਜਾਲ ਵਿਚ ਫਸਿਆ ਜਾਂ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਉਪਯੋਗਤਾ: ਬਾਗ਼ ਸਾਡੇ ਲਈ ਬਹੁਤ ਲਾਭਦਾਇਕ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਚਮੜੀ ਸਾਧੂਆਂ ਲਈ ਵਧੀਆ ਗਲੀਚੇ ਅਤੇ ਸੀਟਾਂ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ ਇਸ ਨੂੰ ਸਰਕਸ ਵਿੱਚ ਚਾਲਾਂ ਕਰਨ ਲਈ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ ਆਪਣੇ ਮਾਲਕ ਲਈ ਪੈਸਾ ਕਮਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਸਿੱਟਾ: ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜੰਗਲੀ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ, ਬਾਘ ਦੀ ਹੋਂਦ ਦਾਅ ‘ਤੇ ਹੈ। ਜੈਵ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਦੇ ਸੰਤੁਲਨ ਲਈ, ਸਾਨੂੰ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀਆਂ ਇਸ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।